Από το 2006 έως το 2015 η αξία των νέων έργων υποδομής στην Ελλάδα συρρικνώθηκε κατά 75%, ενώ η συμβολή του στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) υποχώρησε κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα της PriceWaterhooseCoopers για τα έργα υποδομών, αυτό που συνέβη το 2015, εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας, του κλεισίματος των τραπεζών και της επιβολής capital controls, είναι δίχως προηγούμενο.
Μόλις δύο έργα ολοκληρώθηκαν
Ειδικότερα, μόλις δύο έργα, το Πέταλο Μαλιακού και η μαρίνα Ρόδου-Κώ ολοκληρώθηκαν πλήρως, όπως και τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Όσοι το 2014 υποστήριζαν ότι οι πρόωρες εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου θα είναι επιζήμιες για την οικονομία, δικαιώνονται σήμερα λόγω (και) της πρωτοφανούς στασιμότητας στον τομέα των κατασκευών, η οποία στοιχειοθετείται με πλήρη αριθμητικά δεδομένα στην έρευνα της PwC.
Ως εκ τούτου, το 2015:
– ακυρώθηκε ο οδικός άξονας, Ελευσίνα-Θήβα-Υλίκη, προϋπολογισμού της τάξης των 500 εκατ. ευρώ
– 16 έργα υποδομών (20% των έργων) παρατάθηκαν από 1 έως 2 χρόνια μέχρι την υλοποίηση τους, ενώ σε 11 έργα οι εργασίες σταμάτησαν (14%), καθιστώντας άγνωστη την ημερομηνία παράδοσης τους
– «πάγωσαν» εννέα έργα υποδομών, αφήνοντας ανεκτέλεστο το 90% των προγραμματισμένων έργων
Αυτό όταν, σύμφωνα με αντίστοιχη έκθεση της PwC για το 2014, αναμενόταν το 2015 αλλά και προσδοκάται τη φετινή χρονιά να παραδοθούν έργα αξίας 5,8 δισ. ευρώ.
Προσδοκίες σε γκρίζο φόντο
Η συνολική αξία των προγραμματισμένων έργων υποδομών στην Ελλάδα έως το 2022 ανέρχεται σε 20,7 δισ. ευρώ (σε εξέλιξη και σχεδιαζόμενα), με το 60% του συνολικού προϋπολογισμού να αφορά έργα που έχουν ήδη ξεκινήσει. Ωστόσο, η πλειονότητα όσων είναι σε εξέλιξη, βρίσκονται σε καθυστέρηση, η χρηματοδότηση και η ανάθεση των σχεδιαζόμενων έργων προχωράει με πολύ αργό ρυθμό, ενώ για περίπου 36% των projects δεν είναι γνωστό το έτος ολοκλήρωσης. Και όσο κυριαρχεί η αβεβαιότητα, όπως σημειώνει η έρευνα, τόσο η ιδιωτική χρηματοδότηση (ΣΔΙΤ και ομόλογα έργου) θα παραμείνει περιορισμένη.
Αυτά όταν η συντομότερη οδός για την ανάκαμψη είναι οι επενδύσεις σε έργα υποδομών που διαθέτουν υψηλό οικονομικό πολλαπλασιαστή, της τάξης του 2x, ο οποίος μπορεί να ενισχύσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις σε άλλους κλάδους.
Ως αποτέλεσμα, δεν προκαλεί απορία γιατί η Ελλάδα βρίσκεται στην 24η θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. στη ποιότητα των συνολικών υποδομών, στην ομάδα χωρών με συστηματικά υποδεέστερη ποιότητα σε σχέση με τις χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης.
Πάντως, σύμφωνα με την PwC, έργα υποδομών, ύψους 5,6 δισ. ευρώ, προγραμματίζεται να παραδοθούν το 2016 και το 2017, ενώ από τα συνολικά 78 έργα που θα παραδοθούν μέσα στα επόμενα 6 χρόνια, τα 34 αφορούν δρόμους και λιμάνια, 12 το σιδηροδρομικό δίκτυο και 10 τη διαχείριση αποβλήτων.
Στην ενέργεια απαιτούνται επενδύσεις 6,9 δισ. ευρώ, με τα προσεχή έργα να περιλαμβάνουν:
-τον διαδρατικό αγωγό TAP (1,5 δισ.)
– την ηλεκτρική διασύνδεση Αττική-Κρήτη, Κυκλάδες, Ανατολική Μαρίτσα – Νέα Σάντα (1,1 δισ. ευρώ)
-Σταθμούς ΥΦΑ Αλεξανδρούπολης, Καβάλας (615 εκατ.)
-την υπόγεια εγκατάσταση αποθήκευσης Καβάλας (400 εκατ.)
-τον Διασυνδετήρα αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (251 εκατ)
-τη 3η δεξαμενή αποθήκευσης Ρεβυθούσας (156 εκατ.)
-το σταθμό συμπιεστή φυσικού αερίου στους Κήπους (70 εκατ.)
-την μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Πτολεμαΐδα V (1,4 δισ..)
-τα αιολικά πάρκα με υδροηλεκτρικό σταθμό σε Κρήτη και Ροδόπη (630 εκατ.)
-τον Υδροηλεκτρικό σταθμό Αμφιλοχίας (502 εκατ.)
-τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Ρόδου (189 εκατ.)
Στο σιδηρόδρομο οι προγραμματισμένες επενδύσεις ανέρχονται σε 5,9 δισ. ευρώ, με το 78% να αφορά σε αστικούς σιδηρόδρομους.
Πρόκειται για:
– την επέκταση της γραμμής 3 προς τον Πειραιά & τη νέα γραμμή 4 του Αττικό Μετρό (3,6 δισ. ευρώ)
– τη βασική γραμμή & την επέκταση προς την Καλαμαριά του μετρό Θεσσαλονίκης (961 εκατ.)
– την επέκταση προς Πειραιά του Τραμ Αθήνας (46 εκατ.)
-το σιδηροδρομικό Κιάτο-Ροδοδάφνη & Ροδοδάφνη-Ψαθόπυργος (598 εκατ.)
-το Τιθορέα-Δομοκός (389 εκατ.)
-το Θριάσιο Πεδίο (112 εκατ.)
-το Πειραιάς – Αθήνα-Τρεις γέφυρες (55 εκατ.)
-το Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα (44 εκατ.)
-το σύστημα σήμανσης στο Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας (41 εκατ.)
-την ηλεκτροδότηση γραμμών στο Βόλος-Λάρισα (35 εκατ.)
-το Πολύκαστρο-Ειδομένη (24 εκατ.)
-το Αγία Παρασκευή-Μενεμένη Θεσσαλονίκης (20 εκατ.)
Στις οδικές υποδομές το ανεκτέλεστο υπόλοιπο διαμορφώνεται σε 5,1 εκατ. ευρώ και αφορά:
-την Ολυμπία Οδό Κόρινθος (2,2 δισ. ευρώ)
-τον αυτοκινητόδρομο Ε65 (1,4 δισ. ευρώ)
-την Ιόνια Οδό (1,43 δισ. ευρώ)
-τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου (1,3 δισ. ευρώ)
-τους κάθετους άξονες της Εγνατίας Οδού (1,099 δισ.)
-τον Μορέα (905 εκατ. ευρώ)
– τις Υποθαλάσσιες σήραγγες Σαλαμίνα, Λευκάδα (400 εκατ. ευρώ)
-τις Περιφερειακές οδούς Κατερίνη, Θεσσαλονίκη-Κασσάνδρα, Θεσσαλονίκη-Δοϊράνη, Φωκιανός- Κυπαρίσσι, Πλατυγιάλι-Αγ. Δημήτριος (272 εκατ.)
-τον ανισόπεδο κόμβο Θεσσαλονίκης (205 εκατ.)
-τη Νέα Οδό – Μεταμόρφωση-Σκαρφεία (200 εκατ.)
-το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης -Γούρνες-Χερσόνησος, Πάνορμος-Εξάντης (128 εκατ.)
-τη διαπλάτυνση διαύλου Λευκάδας-Αιτωλοκαρνανίας (24 εκατ.)
Ακόμη στις τουριστικές υποδομές, τα βασικότερα έργα περιλαμβάνουν το νέο αεροδρόμιο Καστελλίου στο Ηράκλειο (800 εκατ. ευρώ), την αναβάθμιση των περιφερειακών αερολιμένων (330 εκατ.) και την αναβάθμιση σημαντικών λιμένων της χώρας (Ηγουμενίτσας, Χανίων κτλ).
Στη διαχείριση αποβλήτων και τα έργα ύδρευσης απαιτούνται περίπου 0,9 δισ., με τα βασικότερα έργα να βρίσκονται στην Αλεξανδρούπολη, την Πελοπόννησο, την Αχαΐα, την Ήπειρο και την Κρωπία-Παιανία (113 εκατ.).
πηγή: Δημήτρη Δελεβέγκου – dimitris.delevegos@capital.gr